Kenniscafé
Kenniscafé: Inge Vleemingh over Kringloopworstelingen & natuurinclusieve dromen
Huttentutolie, rauwe natuurhoning, zwigjes en langzaam groeiende kippen die afval eten. Klinkt dit ouderwets - of is het juist de toekomst? ‘We leven hier als God in Frankrijk met weinig. Een eenvoudig leven in het teken van de seizoenen, goed eten en vrijheid’.
Overzicht van de (online) Kenniscafé’s uit de afgelopen periode
Kenniscafé: Dirk De Wachter
In het dagelijks leven staat De Wachter mensen bij in de moeilijke situaties in het leven, maar nu trof het noodlot hemzelf: kanker. Tijdens zijn ziekbed onderzocht De Wachter hoe hij in confrontatie met de levensbedreigende ziekte troost vond.
Kenniscafé: Marli Huijer over de toekomst van het sterven
Wat is een goed levenseinde? Hoe gaan we om met lijden, sterven en de oude dag? Zijn er grenzen aan de groei van de menselijke levensduur? Bestaat er zoiets als een goed moment om te sterven? Marli Huijer onderzoekt deze belangrijke vragen in haar boek ‘De toekomst van het sterven’.
Kenniscafé: Huilprofessor Ad Vingerhoets
Vingerhoets onderzocht huilgedrag onder duizenden mensen in tientallen landen. Op basis van zijn onderzoek stelt de wetenschapper dat het bij huilen gaat om het maken van verbinding. Hij zegt: ‘Tranen zijn vooral een signaal dat we behoefte hebben aan contact en hulp, omdat we alleen zijn of ons machteloos voelen en dus behoefte hebben aan hulp en troost.’
Kenniscafé: De betekenis van voetbal
Dit spannende kenniscafé bestaat net als een voetbalwedstrijd uit twee helften: in de eerste helft zijn Michael Ogubai, manager MVO van voetbalclub De Graafschap, en René ten Bos, hoogleraar filosofie aan het woord. In de tweede helft gaan de heren met elkaar én met het publiek in gesprek over de betekenis van voetbal.
Kenniscafé: Een gezondere leefstijl
“Nee, geen dieet”, antwoordt gezondheidswetenschapper Maaike de Vries op de vraag hoe je slanker en gezonder kunt worden. Laat je lichaam vóór je werken in plaats van tegen je. We zitten en eten teveel en hebben teveel last van stress. Dat moet doorbroken worden. Het kan anders, vindt dr. Maaike de Vries.
Kenniscafé: Nieuwe Koude Oorlog of Nieuwe Wereldorde?
Laurien Crump, voormalig universitair hoofddocent en expert in het Oekraïneconflict, geeft een lezing in het Kenniscafé. Sinds de Russische invasie in Oekraïne is de term ‘Nieuwe Koude Oorlog’ weer in zwang. Rusland en het Westen staan lijnrecht tegenover elkaar, de vrees voor nucleaire wapens is weer terug.
Kenniscafé: Het internet is stuk
Marleen Stikker hoort bij de pioniers van het internet. Waar het internet in de jaren negentig nog veelbelovend leek, is het inmiddels overgenomen door de techreuzen met alle gevolgen van dien. Op zaterdag 19 november vertelt Stikker hoe wij onze digitale soevereiniteit kan terugwinnen.
Kenniscafé: Natuur en landschap van Achterhoek en Liemers
Wat maakt de natuur en het landschap in de Achterhoek en Liemers zo bijzonder? Bioloog en schrijver Dirk Hilbers geeft hierover een lezing die plaatsvindt ter gelegenheid van het verschijnen van de Crossbill natuurgids over deze streek.
Kenniscafé: Financiële zelfredzaamheid
Een groot deel van de Nederlandse vrouwen is financieel niet zelfredzaam. Slecht nieuws: dat tast hun onafhankelijkheid aan. Goed nieuws: daar kan elke vrouw wat aan doen. Dat maakt Marianne Bruijn duidelijk in het Kenniscafé, dat zaterdag 29 oktober in de Koppelkerk is te volgen.
Kenniscafé: Boerenleed in de Achterhoek
Boeren in Achterhoek en Liemers hebben door de eeuwen heen het nodige te verduren gehad. Vanaf de Tachtigjarige Oorlog zijn de boeren en boerinnen keer op keer slachtoffer geworden van politieke en economische veranderingen. Leo en Theo Salemink verkennen op vrijdag 14 oktober in het Kenniscafé van de Koppelkerk het spoor van het ‘boerenleed’ tot diep in de negentiende eeuw. Ze maken hierbij de verbinding met de problematiek waar de boeren vandaag de dag mee te maken hebben.
Kenniscafé: Profetenstemmen door Thomas Quartier en Jonah Falke
Hoe klinken de profeten van de huidige tijd? Wat zijn de stemmen voor morgen die de wijsheid van een ver verleden vandaag hoorbaar maken? Theoloog des Vaderlands Thomas Quartier en schrijver en journalist Jonah Falke vertolken oude en nieuwe profeten in hun programma Profetenstemmen. Het woord ‘profeet’ kan in onze cultuur veel dingen betekenen. Iemand heeft een bepaalde uitstraling of een visie voor waar het in de samenleving naartoe moet. Maar profetenstemmen staan in de geschiedenis en in oude bronnen zoals de Bijbel nooit op zichzelf.
Kenniscafé: Stine Jensen over zelfliefde
Op vrijdag 2 september komt Stine Jensen naar de Koppelkerk in Bredevoort voor een interactieve lezing over zelfliefde. Deze nazomer wordt in Bredevoort met een breed cultureel programma 'De staat van de liefde' nader onderzocht vanuit allerlei disciplines. Ook het actief deelnemen aan deze lezing is hier onderdeel van.
Kenniscafé: Angela Maas
Het vrouwenhart, maar eigenlijk het hele vrouwenlichaam, krijgt in de geneeskunde nog niet de aandacht die het verdient. Mannen zijn namelijk vaak de norm voor hoe er naar hart- en vaatziekten wordt gekeken. Daardoor wordt een hartafwijking, hartfalen of een hartinfarct bij vrouwen vaak te laat ontdekt. Angela Maas, cardioloog en gespecialiseerd in vrouwenharten, brengt hier verandering in. Op vrijdag 3 juni geeft ze een lezing in de Koppelkerk over het vrouwenhart.
Kenniscafé: De onmisbaren
We spreken niet meer van arbeidersklasse in Nederland. Ons land lijkt klasseloos geworden. Maar dat is niet zo, zegt Ron Meyer in zijn boek ’De onmisbaren’. Dit land kent een grote groep inwoners die ondergewaardeerd zijn. Op zaterdagavond 7 mei geeft hij hierover een lezing in het Kenniscafé van de Koppelkerk.
Kenniscafé: Pieter Omtzigt
Op vrijdag 18 maart geeft Pieter Omtzigt in het Kenniscafé van de Koppelkerk een lezing over zijn zorgen over de Nederlandse rechtsstaat. In zijn boek ‘Een nieuw sociaal contract’ legt hij niet alleen de problemen bloot die hij ontwaart bij de overheid - en die zo pijnlijk aan het licht kwamen door de Toeslagenaffaire - maar doet ook concrete voorstellen om het “betonrot in onze rechtsstaat te herstellen”. De lezing is zowel live in de Koppelkerk, als online via livestream te volgen.
Kenniscafé: Ad van Liempt over 1945
Op vrijdagavond 10 december geeft Ad van Liempt een lezing over zijn laatste boek ‘1945’ in het Kenniscafé. 1945 was een jaar vol contrasten. Van Liempt herinnert ons eraan dat oorlog en bevrijding niet in zwart-wit termen moeten worden herinnerd. Vanwege de corona-maatregelen is de avond alleen via livestream te volgen.
Kenniscafé: Hersendood en bewustzijn
Is hersendood wel dood? Wat is een bijna-dood-ervaring? Is orgaantransplantatie in dat licht bezien wel verantwoord? Oud-cardioloog Pim van Lommel deed uitgebreid onderzoek naar het fenomeen bijna-dood-ervaring en geeft er een lezing over in het Kenniscafé.
Kenniscafé: Op weg naar een volledig hernieuwbare energievoorziening
Het klimaat en de toekomstige energievoorziening zijn twee belangrijke uitdagingen voor de 21e eeuw. Hoe zorgen we ervoor dat de klimaatverandering zo beperkt mogelijk blijft? Hoe houden we de aarde bewoonbaar voor onze kleinkinderen? Hoe organiseren we de energievoorziening die daarbij past? Gerard van Bussel, Hoogleraar Windenergie aan de TU Delft, geeft vrijdagavond 15 oktober een lezing in het Kenniscafé van de Koppelkerk.
Kenniscafé: Liever dier dan mens – Pieter van Os
In zijn boek 'Liever dier dan mens' maakt journalist Pieter van Os ‘bijna tastbaar dat mensen tot alles in staat zijn’. In het Kenniscafé spreekt hij over de altijd terugkerende obsessie met identiteit, nationaliteit en ras. Met zijn boek sleepte hij diverse journalistieke prijzen in de wacht.
Kenniscafé: Droogte in de Achterhoek
De afgelopen drie jaar was er sprake van grote droogte in de Achterhoek. Vrijdagavond 18 juni geeft dijkgraaf Hein Pieper een lezing in de Koppelkerk over hoe we met ons waterbeheer om moeten gaan om de Achterhoek leefbaar te houden.
Filosofiecursus (online): De geschiedenis van de filosofie – Middeleeuwen
Dinsdag 18 mei start een vijfdelige collegereeks over de filosofie van de middeleeuwen. In de middeleeuwen was filosofie nauw verbonden met het christelijk denken. Het vormt de tweede module van het overzichtscollege ‘Geschiedenis van de filosofie’ dat dit jaar gestart is in de Koppelkerk. De module kan ook separaat van de gehele cursus gevolgd worden.
Kenniscafe (online): Joke Hermsen over kunst, filosofie en tijd
Op vrijdagavond 14 mei spreekt schrijver en filosoof Joke Hermsen in het Kenniscafé van de Koppelkerk over haar nieuwste werk ‘Ogenblik & eeuwigheid’. Waarom hebben we kunst, muziek en literatuur nodig als brood? En: hoe verhouden kunstenaars en schrijvers zich tot de tijd en de tijdgeest? Een vurig pleidooi voor meer tijd en waardering voor de kunsten.
Geologiecursus (online): De oorsprong van ons zonnestelsel, de aarde en het leven
Vanaf donderdag 22 april neemt professor Jan Wijbrans (Vrije Universiteit) deelnemers mee naar de oorsprong van ons zonnestelsel, de aarde en het leven in een vierdelig geologiecollege. De colleges vinden plaats in de Koppelkerk in Bredevoort en kunnen via livestream worden gevolgd.
Collegereeks (online): De oorsprong van ons zonnestelsel, de aarde en het leven
Professor Jan Wijbrans (Vrije Universiteit) neemt je mee naar de oorsprong van ons zonnestelsel, de aarde en het leven in een vierdelig geologiecollege. De colleges vonden plaats in de Koppelkerk in Bredevoort en kunnen nu via de website worden gevolgd.
Filosofiecursus (online): De geschiedenis van de filosofie – Oudheid
Donderdagavond 11 maart start bij de Koppelkerk een vijfdelige collegereeks over de antieke filosofie. Dr Rico Sneller (Universiteit Leiden, Utrecht en Eindhoven) zal in vijf online colleges de belangrijkste denkers en denktradities uit de oudheid behandelen. Het onderzoeksgebied van denkers uit de oudheid betrof niet alleen de menselijke conditie, maar ook vakgebieden als de natuurkunde, psychologie en biologie.
Kenniscafé: Fantoomgroei
Op zaterdag 28 november geeft historicus en onderzoeksjournalist Sander Heijne een lezing in het Kenniscafé van de Koppelkerk. Zijn boek ‘Fantoomgroei’ staat centraal dat hij samen met bestuurskundige Hendrik Noten schreef. De auteurs onderzochten hoe het kan dat de Nederlandse economie elk jaar groeit, terwijl de gewone hardwerkende Nederlander daar niets van merkt.
Kenniscafé: Vitamine D en K
Op vrijdag 16 oktober gaat het Kenniscafé over het nut van vitamine D en vitamine K en waar mensen last van krijgen als ze daarvan te weinig hebben. Een leerzame avond met veel informatie over het belang van beide vitaminen.
Kenniscafé: Kringlooplandbouw
Hoe geven we concreet vorm aan de kringlooplandbouw? In het Kenniscafé van vrijdag 18 september nodigt de Koppelkerk John Arink van Ekoboerderij Arink (Lievelde) uit om erover te vertellen. Arink pleit voor een hernieuwde binding van de boer met zijn omgeving en zijn markt.
Filosofiecursus (online): Friedrich Nietzsche
Maak in vier colleges kennis met één van de meest invloedrijke denkers van de Europese geschiedenis. Nietzsche-deskundige Paul van Tongeren is de docent.
Kenniscafe (online): Goed leven en sterven volgens het boeddhisme
De Koppelkerk nodigt op zaterdagavond 20 juni de boeddhistische leraar en schrijver Sebo Ebbens uit voor een online lezing over zijn nieuwe boek ‘Op de golven van geboorte en dood. Goed leven en sterven in boeddhistisch perspectief’.
Filosofiecursus (online): Wat zou Aristoteles doen? (online)
Emeritus-hoogleraar Paul van Tongeren start vanaf donderdag 16 april een vierdelige collegereeks over Aristoteles. Hoe kan een denker van meer dan tweeduizend jaar geleden ons vandaag de dag én in deze coronacrisis handvatten bieden in het leiden van goed en gelukkig leven?
Kenniscafé: Proefcollege van Nel Schellekens
- AFGELAST - Maak in dit proefcollege kennis met het Van Kop tot Kont-koken van chef Nel Schellekens. In haar wijze van koken wordt niets weggegooid. Natuurlijk bestaat het proefcollege ook uit proeven: ‘van schil tot pit’ en ‘van kop tot kont’.
Kenniscafé: Gerrit Wiechert Kleisen
Gerrit Wiechert Kleisen was een verzetsstrijder, die in de Tweede Wereldoorlog op meerdere plaatsen in het land actief is geweest. Eerst in Wernhout; daarna in Aalten. Zijn zoon onderzocht de rol van zijn vader in het verzet en het verraad dat hem uiteindelijk het leven kostte, en geeft hier zaterdag 15 februari een lezing over in de Koppelkerk.
Lezing: Voeding vanuit de 5 elementen
De Oosterse geneeskunde stelt dat een gezonde leefstijl begint bij gebalanceerde voeding. Ellen Richardson en Sietske Nogueras geven er een lezing over mét een kleine proeverij. Vrije toegang, maar reserveren is gewenst.
Kenniscafé: Ad van Liempt
Was Gemmeker, de commandant van kamp Westerbork, zich bewust dat hij met zijn deportaties 80.000 Joden, Roma en Sinti de dood injoeg? Historicus en journalist Ad van Liempt zocht het uit en geeft een lezing.
Kenniscafé: Daan Roovers
'Politiek is bij uitstek een zaak die je niet aan politici moet overlaten,’ aldus Denker des Vaderlands Daan Roovers. Vrijdagavond 13 december geeft ze een lezing in de Koppelkerk over onze democratie, want 'het wordt tijd om groot onderhoud te plegen’.
Kenniscafé: Joke Hermsen
Wat hebben de massale burgerprotesten van nu met Rosa Luxemburg en Hannah Arendt te maken? Een heleboel, stelt filosofe Joke Hermsen. Op zaterdag 16 november is Hermsen opnieuw in de Koppelkerk om te vertellen wat we kunnen leren van deze twee politieke denkers voor het heden.
Kenniscafé: Leven is ook doodgaan
Leven is ook doodgaan: denk erover, praat erover Dat is de boodschap die de landelijke Stichting STEM onder de aandacht wil brengen op vrijdag 11 oktober in de Koppelkerk in Bredevoort. Want vroeg of laat krijgt iedereen direct of indirect met sterven te maken.
Kenniscafé: Het verander(en)de landschap in de Achterhoek
Het landschap is continu in verandering. Grote veranderingen voltrekken zich vaak in een korte periode. Hoe is dat de laatste 150 jaar gegaan in de Achterhoek? Hier vertelt landschapsecoloog Anton Stortelder over in een lezing in het Kenniscafé in de Koppelkerk op zaterdag 21 september.
Kenniscafé: De toekomst van ons geldsysteem
Staat het geldsysteem in dienst van de mens, of staat de mens in dienst van het geldsysteem? Bart Jan Krouwel (oud-bankier en mede oprichter Triodos Bank) en Edgar Wortmann (Ons Geld) geven een lezing over hun visie op het geldsysteem, waarin de mens weer centraal i.p.v. het systeem.
Kenniscafé: Marco Verhoef
NOS-weerman Marco Verhoef geeft een lezing in het Kenniscafé van de Koppelkerk. Hij gaat in op hoe de weersverwachting tot stand komt. Ook geeft Verhoef een blik achter de schermen bij de NOS én geeft zijn kijk op het klimaat.
Kenniscafé: Man en Paard
Na 75 jaar vrede in dit werelddeel staat Europa onder druk. Op zaterdag 20 april reflecteert Hans de Graaf op deze vrede aan de hand van een vergeten oorlog: de Zevenjarige Oorlog (1756-1763). In de lezing ‘Man en paard’ staat hij stil wat nationale staten elkaar kunnen aandoen.
Kenniscafé: Arjan Erkel – Vrijheid van denken en doen
In 2002 werd hij ontvoerd door rebellen uit Dagestan. Arjan Erkel vertelt over hij zijn ervaringen uit de heftigste periode van zijn leven. Gitarist Jan Wilm Tolkamp omlijst de vertelling muzikaal.
Kenniscafé: Waterschappen
De Waterschapsverkiezingen komen eraan. Maar wat doen de waterschappen precies? Antoinet van Helvoirt geeft een lezing.
Kenniscafé: Thomas Quartier
Zijn mensen vandaag nog in staat om écht keuzes te maken? Veel is vrijblijvend geworden, flexibel en vrij. Thomas Quartier vertelt wat de spiritualiteit van het kloosterleven ons biedt.
Kenniscafé: Sander Heijne
Onderzoeksjournalist en historicus Sander Heijne (De Correspondent) geeft een lezing over de mislukte marktwerking in de publieke sector.
Kenniscafé: Joke Hermsen
Schrijfster en filosofe Joke Hermsen geeft een lezing over haar werk Kairos: een filosofisch pleidooi voor inspiratie, creativiteit en bevlogenheid in ‘meetbare’ tijden.
Kenniscafé: Het Plakkaat van Verlatinge
Het is de eerste onafhankelijkheidsverklaring ter wereld: het Nederlandse Plakkaat van Verlatinge uit 1581. Anton van Hooff schreef er een boek over en geeft een lezing.
Kenniscafé: Achterhoek klimaatneutraal
Wat is de opdracht voor de Achterhoek voor een klimaatneutrale toekomst? Thijs de la Court van het Gelders Energie Akkoord geeft een lezing.
Kenniscafé: Plato’s oplossing voor de planeet
Democratisch zijn wereldproblemen niet op te lossen. Wat is dan Plato's oplossing voor de planeet? Gerard Koolschijn geeft een lezing.
Kenniscafé: Armoede
Hoewel het goed gaat met de Nederlandse economie neemt de langdurige armoede toe. Kenner Martin Pragt houdt een lezing over dit nijpende probleem.
Concertlezing: De oudheid in Schubert, Schumann en Brahms
Hoe werden Schubert, Schumann en Brahms beïnvloed door de oude Grieken? Leer er meer over en geniet van een concert van zang en piano.
Kenniscafé: Stress
Wat is stress, wat doet het met je lichaam en hoe ga je ermee om? Die vragen staan centraal in dit Kenniscafé.
Kenniscafé: De fresco’s van de Oude Helenakerk
Kunsthistoricus Paul le Blanc vertelt over de unieke fresco's die in 1973 onder de kalk vandaan kwamen.
Kenniscafé: Günter Grass – de schrijver
Vertaler Jan Gielkens geeft een lezing over de literaire nalatenschap van de wereldberoemde schrijver Günter Grass.
Kenniscafé: Het Achterhoekse landschap
Lezing en excursie over het ontstaan van het Achterhoekse landschap door aardwetenschapper Dick Brus.
Kenniscafé: Boekbinden
Leer meer over de bijzondere kunst van het handboekbinden van erkende boekbinder Annebet Tannemaat!
Kenniscafé: Bob Dylan
Journalist en radiomaker Marc Stakenburg geeft een lezing over de ongrijpbare Bob Dylan.
Kenniscafé: Het einde van het Darwinisme?
Bioloog Peter Borger neemt het op tegen de invloedrijke evolutietheorie van Darwin.
Kenniscafé: De grutto
Zaterdagavond 18 maart geeft bioloog en ecoloog Albert Beintema een lezing over de grutto in het maandelijkse Kenniscafé van de Koppelkerk.
Kenniscafé: Moderne Devotie
Hans de Graaf geeft een lezing over deze spirituele beweging en hun klooster 'Nazareth' bij Bredevoort.
Kenniscafé: Tuinarchitectuur
Tuin- en landschapsontwerper Harry Esselink geeft een lezing.
Kenniscafé: Kerst in de kunst
Waar komen de os en de ezel vandaan? Waarom is Jozef een oude man? Kunsthistoricus Paul le Blanc geeft een lezing over de symboliek van het kerstverhaal.
Kenniscafé: Ethiek
Waar hebben we het over als het over ethiek gaat? Dr. Jan te Lindert geeft een lezing over ethiek, of de vraag naar het goede leven.
Kenniscafé: Duurzame energie
Hoe kunnen we in het klein en in het groot bijdragen aan een duurzame toekomst?
Kenniscafé: Van Jezus tot Constantijn
Hoe kon een joodse hervormingsbeweging binnen één generatie uitgroeien tot een wereldgodsdienst? Prof. Lietaert Peerbolte (VU) geeft een lezing.
Kenniscafé: De plantenleer van Darwin
Filosoof Norbert Peeters laat ons kennismaken met de botanische Darwin.
Kenniscafé: Richard Wagner en de Religie
De opera moest meer zijn dan een gezellig een avondje uit. Johan Maarsingh vertelt over Richard Wagners kunst over de grote vragen des levens.
Kenniscafé: Kunst op de vlucht
Michael Richartz geeft een lezing over de de grote stroom "ontaarde" kunstenaars die de terreur van nazi-Duitsland ontvluchtten en naar Nederland trokken.
Kenniscafé: De kunst van de reisfotografie
Hoe maak je als buitenstaander oprechte portretten van een lokale bevolking aan de andere kant van de wereld? Chris König vertelt over zijn vak als reisfotograaf.
Kenniscafé: Migranten en de samenleving
Hoe vinden nieuwe migranten hun weg in de Nederlandse samenleving? Hoogleraar Marcel Lubbers van de Radboud Universiteit Nijmegen geeft een lezing.
Kenniscafé: Kosmische deeltjes op aarde
Naast gewoon licht komen er nog vele andere deeltjes uit de ruimte. Om deze deeltjes te onderzoeken hebben wetenschappers meetstations gebouwd op de vreemdste uithoeken van de aarde. Astrofysicus Harm Schoorlemmer vertelt ons meer over het meten van deze kosmische deeltjes.
Kenniscafé: Egypte in de oudheid
Op zaterdagavond 20 februari voert kenner Arris Kramer ons in het Kenniscafé van de Koppelkerk terug naar het Egypte in de oudheid. Eeuwenlang heeft de Egyptische cultuur standgehouden. Eeuw na eeuw werden de vele goden door alle Egyptenaren aanbeden. Maar plotseling is er farao Achnaton die er geheel andere denkbeelden op na lijkt te houden. Wie was deze farao?
Kenniscafé: Lezing over scholtengoederen
Wat is de betekenis van het begrip “scholte”? Wat is er nog over van het scholtendom en wat moet je je heden ten dage voorstellen bij een scholte? Wat is een ”echte” scholte? Wim Scholtz komt met antwoorden.