Filosofiecursus (online): Gehele cursus
Evenement Navigatie
Altijd al meer willen weten van de filosofie, maar geen idee waar te beginnen? De Koppelkerk biedt de mogelijkheid om kennis te maken met de hoogtepunten van de Westerse filosofie. In vier modules van vijf online colleges behandelt Dr Rico Sneller (Universiteit Utrecht, Leiden, Eindhoven) de geschiedenis van de Westerse filosofie, van de Oudheid tot de 20e eeuw. De modules en de colleges zijn ook los te volgen. Als handboek wordt gebruik gemaakt van H.-J. Störig, Geschiedenis van de filosofie.
Voor oud-cursisten is het terugkijken gratis. Door uw naam en e-mailadres in te vullen kunt u de linkjes naar de colleges opnieuw ontvangen.
Let op: gebruik hetzelfde e-mailadres waarmee u zich destijds heeft aangemeld.
Tekst gaat verder onder de foto.
Filosofiemodule ‘Oudheid’
5 colleges
De oudheid vormt het vertrekpunt van de collegereeks. In vijf colleges maakt de cursist kennis met de belangrijkste denkers en tradities uit de Griekse oudheid: de presocraten (de denkers vóór Socrates), Plato, Aristoteles, Stoa en Epicurisme en het Neoplatonisme. Deze denkers en denktradities hebben allen op eigen wijze bijgedragen aan de uitbouw en ontwikkeling van ons hedendaagse bewustzijn. Centrale vragen die aan bod zullen komen zijn: de vraag naar het ontstaan van de wereld, hoe komen we tot kennis, (hoe) hangt de wereld met elkaar samen (is er een metafysische samenhang?) en hoe te leven.
Filosofiemodule ‘Middeleeuwen’
5 colleges
Met de opkomst van het christendom namen filosofische ontwikkelingen een nieuwe, beslissende wending. In vijf bijeenkomsten wordt stilgestaan bij de ontmoeting tussen geloofstradities en wijsgerige denksystemen, en tot de nieuwe vragen en problemen waartoe deze ontmoeting aanleiding gaf. Denkers die aan bod komen zijn Augustinus, Maimonides, Meister Eckhart, Thomas van Aquino, Duns Scotus en Occam.
Filosofiemodule ‘Moderne tijd’
5 colleges
In de zogenaamde ‘Moderne tijd’ werd pas echt de basis gelegd voor ons hedendaagse ‘wetenschappelijke’ bewustzijn. Denkers als Descartes en Spinoza weigerden hun filosofie te funderen op dogmatische aannames. Zij raakten dan ook vaak in strijd verwikkeld met religieuze autoriteiten. Aan de andere kant doen we moderne denkers geen recht door ze als ‘seculier’ te beschouwen.
In deze module van vijf colleges maken we kennis met enkele belangrijke stromingen binnen de Moderniteit, die zich doorvertalen naar hedendaagse schisma’s tussen wetenschap en filosofie. De opkomst van de natuurwetenschap uit de filosofische stroming van het ‘empirisme’ heeft geleid tot de verdringing van de filosofie als een zelfstandige benadering van de dingen. Maar filosofie zou geen filosofie zijn als ze geen revanche nam: Kants filosofie van het bewustzijn en het Idealisme van Fichte en Schelling bekrachtigen met nadruk dat het bewustzijn voorafgaat aan de materie.
Filosofiemodule ’19e en 20e eeuw’
5 colleges
Waar de laatste grote systeemdenker Hegel streefde naar verbinding van alle ervaring, geloven en weten in één groot systeem, vertrokken zijn opvolgers vanuit de gedachte dat zo’n verbinding radicaal onmogelijk is. Waar Hegel de rede centraal stelt, wijzen latere denkers op de beslissende rol van instinct, macht of ‘alteriteit’. In de 19e eeuw voltrekt zich een grote omwenteling, waarvan we de contouren ook vandaag nog maar nauwelijks kunnen overzien.
In deze laatste module maakt de cursist kennis met het imposante en feitelijk onweerlegbare denken van Hegel, alsook met de verscheidenheid aan filosofische pogingen om te ontsnappen aan de almacht van de rede, zonder dat daarbij het denken wordt opgegeven. Naast Hegel staan de denkers Schopenhauer, Nietzsche, Heidegger en Levinas op het programma.
Dr Rico Sneller
Universiteit Utrecht, Leiden, Eindhoven
Dr Rico Sneller doceerde aan de universiteiten van Utrecht, Leiden en Eindhoven. In 2005 kreeg hij de onderwijsprijs van de universiteit Leiden. Van zijn hand verschenen onder andere Het Woord is schrift geworden. Derrida en de negatieve theologie (Kampen 1998), Wilde beesten in de filosofische woestijn. Filosofen over telepathie en andere buitengewone ervaringen (Utrecht 2013), Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul (Newcastle 2020).